Sinan-ı Ümmi Cami

Sinan-ı Ümmi Camii, Antalya’nın Elmalı ilçesindeki Toklular Mahallesi’nde yer almaktadır. Caminin en önemli özelliği, Elmalı’da doğup büyümüş olan, değerli Türk – İslam şairi ve mutasavvıfı, Ümmi Sinan’ın mezarının burada bulunmasıdır. 

 1563 – 1567 yılları arasında doğduğu düşünülen mutasavvıfın tam adı Yusuf Sinan-ı Ümmi’dir. Ümmi Sinan, müderris kimliğiyle, ilmi birikimini, yöredeki halka vaazlar vererek iletmiştir. Dini bilgiler konusunda aydınlattığı insanlara, ahlaki, tasavvufi ve manevi eğitimler vermiştir.

Ümmi Sinan’ın, Kutbü’l-Maani ve Divan-ı İlahiyat adında iki adet Türkçe eseri vardır. Kendisi gibi mutasavvıf ve şair olan Niyaz-i Mısri’yi yetiştiren Ümmi Sinan, oğulları Şeyh Süleyman ve Selami Halil ile birlikte, Muslihuddin Mustafa Uşşaki, Gülaboğlu Muhammed Askeri, Ahmed Matlai ve Çavdaroğlu Ahmed gibi ünlü talebeler de yetiştirmiştir.

1657 yılında doğup büyüdüğü Elmalı’da vefat eden Sinan-ı Ümmi’nin mezarı, kendi adıyla anılan caminin bitişiğindeki türbededir. Eski türbe, 1926 yılında yıktırılarak yerine 1959 yılında yenisi inşa edilmiştir. Türbenin içerisinde Ümmi Sinan ve aile fertlerinin dışında, müritlerinden de oluşan bir mezar topluluğu bulunmaktadır.

17. yüzyılda yapılan Sinan-ı Ümmi Camii ise, tarihi izlerini kaybetmiş olsa bile günümüze kadar ayakta kalmıştır. Günümüzde cami ve türbe, kutsal kabul edilen önemli bir ziyaret yeridir.